Rozwój chwytu i motoryki małej można wspierać już u niemowlaków. W jaki sposób to robić? Poniżej lista zabaw dla dzieci w różnym wieku.

Zabawy z niemowlakami

1. Zachęcajmy dziecko, by chwytało przedmioty o różnych kształtach.
2. Przeciąganie ręcznika/chusteczki. Podajemy dziecku do chwycenia jeden koniec chusteczki, my mamy drugi koniec. Delikatnie ciągniemy za chusteczkę, czekamy aż dziecko odpowie tym samym.
3. Piłeczki. Wrzucamy do pudełeczka piłeczki, najlepiej pingpongowe, zachęcamy dziecko, by wyjmowało je z pudełka. Przy każdym wyrzuceniu piłki, mówimy o-pa.
4. Podajemy dziecku dwie drewniane łyżki, zachęcamy, by stukało jedną o drugą. Zabawa rozwija również słuch.
5. Zabawa w wannie. Wkładamy do wanny kilka gąbek, zachęcamy dziecko, by wyciskało z nich wodę.
6. Wrzucanie do koszyka przedmiotów. Kilka przedmiotów umieszczamy przy koszyku lub pudełku. Wrzucamy jeden przedmiot, by zachęcić dziecko do naśladowania. Jeśli dziecko nie potrafi jeszcze zrobić tak jak my, możemy zachęcić dziecko do chwycenia przedmiotu i jego rączką wrzucamy do koszyczka. Robimy to tylko wtedy, gdy chcemy pokazać, na czym zabawa polega. W pozostałych przypadkach zachęcamy dziecko do samodzielnej zabawy
7. Bębenek. Odwracamy garnek, układamy kilka przedmiotów. Zachęcamy dziecko, by chwytało przedmioty i uderzało w garnek.
8. Przyklejane zabawki. Należy usunąć tylną część papieru samoprzylepnego i przymocować go do podłogi, klejącą częścią do góry. Na klejącą część przyklejamy różne przedmioty, zachęcamy dziecko, by je podnosiło. To zabawa dla maluszków, które już siedzą.
9. Suwaki. Zabawa suwakami - zasuwamy, odsuwamy. Dziecko ćwiczy w ten sposób chwyt opuszkowy.
10. Zdejmujemy wieczko. Zadaniem dziecka jest zdjęcie wieczka z kilku przedmiotów, np. pokrywki z garnuszka.
11. Przesypywanie. Uczymy dziecko przesypywać z jednego kubka do drugiego. 

 Zabawy dla dzieci starszych

1. Wrzucanie klocków do właściwych otworów. To ćwiczenie można wykonywać również z niemowlakami.
2. Malowanie szminką. Mogą to być również takie specjalne kredki w sztyfcie. Szminka ma podobną konsystencje, należy jednak pamiętać, by nie wysuwać jej zbyt dużo, żeby się nie złamała. Pozwalamy dziecku ryzować na dużym kartonie rozłożonym na podłodze. Zabawa dla dzieci od. ok. 18 m.ż. Zawsze jesteśmy blisko dziecka, by nie włożyło przedmiotu do buzi.
3. Ubieranie zabawek.
4. Nawlekanie koralików.
5. Nawlekanie makaronu na sznurek (makaron rurki).
6. Nakładanie makaronu (rurki) na makaron do spaghetti. Wystarczy tylko długie nitki do spaghetti umieścić w plastelinie lub innej masie, by je usztywnić. Zadaniem dziecka jest nałożenie rurek.
7. Uzupełnianie rysunków. Rysujemy słońce, kilka promieni, prosimy dziecko, by dorysowało kolejne. Może też dorysowywać płatki na kwiatach, czy okienko w domu. Zadanie dla dzieci od ok. 3 r.ż.
8. Fasolka. Dziecko wrzuca w niewielkie otwory fasolkę lub groch. Zadanie dla dzieci od 3 r.ż. 
9. Lepienie z ciastoliny, plasteliny, modeliny, masy solnej.   
10. Rysowanie po śladzie. Zadania tego typu można ćwiczyć z dziećmi od ok. 3 r.ż., ale maluszkom musimy pomagać. Czterolatki powinny sobie poradzić same z takimi zadaniami.
11. Zamalowywanie kartki, wzorów.
12. Połowa obrazka. Rysujemy połowę obrazka, dziecko musi dorysować drugą połowę.
13. Zabawa ze spinaczami do bielizny. Dzieci je uwielbiają.  Umieszczamy spinacze w miseczce. Prosimy dziecko, by je z miseczki wyjęło i przyczepiło spinacze do ubrania na ramieniu lewej ręki (to bardzo ważne, ponieważ właśnie od lewej do prawej strony dziecko pisze). Następnie prosimy dziecko, by odpinało spinacze (dbamy o prawidłowy chwyt, czyli kciukiem i palcem wskazującym a nie całą rączką), a następnie wkładało je do miseczki, która stoi po prawej stronie (dziecko w ten sposób przełamuje środek ciała, stymuluje półkule do współpracy najprościej mówiąc).
14. Rozwieszanie prania. Oczywiście z wykorzystaniem spinaczy. Dbamy o prawidłowy chwyt.
15. Zakładanie spinaczy na paluszki. Jeśli dziecka nie będzie bolało, mogą to być paluszki jego lewej rączki albo naszej ręki.
16. Przekładanie piłeczek z miseczki do miseczki. Do tej zabawy będą nam potrzebne szczypce kuchenne. W miseczkę po lewej stronie wkładamy piłeczki. Dziecko przy pomocy szczypców przekłada piłeczki do miski po prawej stronie (do tego zadania nadają się również pojemniczki po jajkach niespodziankach). Można tworzyć dowolne warianty tej zabawy, wkładać różne przedmioty (mniejsze lub większe) do misek.
17. Nawlekanie gumek na piłkę z kolcami. Do zadania będą potrzebne gumki recepturki (lub takie z których robiło się bransoletki) oraz piłka do masażu z kolcami. Prosimy dziecko, by na wystające z piłki kolce zaczepiało gumki.
18. Łowienie makaronu z mąki. Do głębokiej miski wsypujemy mąkę i makaron (mogą być świderki). Prosimy dziecko, by wyjęło wszystkie świderki z mąki. Innym wariantem zabawy jest zmieszanie grochu, fasoli i poproszenie dziecka, by do jednej miski wkładało groch do drugiej fasolę.
19. Zabawy z łyżeczką. Łyżkę można wykorzystać do zabaw nr 17.
20. Rysowanie patykiem po ziemi, pastą do zębów po ciemnej kartce.
21. Zabawa w czary-mary. Robimy dziecku różdżkę (patyczek lub słomka i kilka długich wstążeczek, żeby przy każdym poruszeniu patyczkiem wstążeczki falowały). Czarujemy tak, aby dziecko poruszało nadgarstkiem - góra-dół. 
22. Zabawy paluszkowe. Szczególnie dobrym ćwiczeniem jest łączenie kciuka z każdym palcem u ręki po kolei  (kciuk-wskazujący, kciuk-środkowy, kciuk-serdeczny, kciuk-maluszek). Naśladowanie gry na pianinie, wodzenie palcem po wzorze (pomaga poczuć dziecko swoje paluszki).
23. Wydzieranie. Możemy wydzierać z gazet, kolorowego papieru i tworzyć małe dzieła sztuki.
24. Gniecenie gąbki, piłeczki (pomaga poczuć dziecku własne dłonie).
25. Pieczenie ciast.

Tu sprawdzisz, jak rozwija się motoryka mała u dziecka.
Część pomysłów zaczerpnęłam z następujących książek:
Franczyk A., Krajewska K.,  Zabawy i ćwiczenia na cały rok, Kraków 2015
Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna, Kraków 2014
Silberg J., Zabawy z niemowlakami na każdy dzień, Warszawa 2010