Anna Zając Logopeda: kwietnia 2016

Stymulowanie rozwoju dziecka

Ozdoba do wózka lub nad łóżeczko

26 kwietnia

Artykuły logopedyczne

Książeczka dla niemowląt. Zrób sam!

23 kwietnia

Artykuły logopedyczne

Obraz osób z zespołem Aspergera

08 kwietnia

Artykuły logopedyczne

Terapia dziecka z autyzmem. Przede wszystkim pełne dopasowanie

06 kwietnia

Terapia na miarę

Rodzice mają do wyboru mnóstwo ośrodków i prywatnych gabinetów, w których specjaliści pracują nad deficytami ich dzieci. Trudno oceniać, która terapia jest najskuteczniejsza, ponieważ każde dziecko jest inne. Dlatego bardzo ważne jest by na początku w trakcie diagnozy określić szczegółowo obszary trudności dziecka. W ten sposób należy dobrać odpowiednią terapię, która powinna być prowadzone w razie konieczności w ścisłej współpracy z innymi specjalistami, którzy oddziaływują na dziecko. Oto najważniejsze zasady skutecznej terapii logopedycznej:

1. Dokładna diagnoza dziecka, na podstawie której terapeuta ustala plan terapii.
2. Plan terapii powinien być dostosowany do potrzeb dziecka oraz jego możliwości.
3. Plan terapii powinien uwzględniać zainteresowania dziecka.
4. Należy odpowiednio dobrać metody pracy z dzieckiem z autyzmem. Muszą mieć merytoryczne uzasadnienie.
5. Logopeda powinien ściśle współpracować z innymi specjalistami, którzy mają kontakt z dzieckiem.
6. Plan terapii i metody pracy powinny być zmieniane w miarę postępów dziecka lub korygowane w przypadku, gdy dziecko ich nie akceptuje
7. Terapia powinna być systematyczna.
8. Terapeuta powinien ściśle współpracować z rodzicami. Rodzice muszą poznać szczegółowe cele terapii.
9. Dobrze, jeśli terapeuta stosuje różne metody i pracuje z dzieckiem również w jego naturalnym środowisku.
10. Terapia logopedyczna powinna uwzględniać również problemy sensoryczne dziecka.
11. Otoczenie musi być przyjazne dziecku, a terapia przewidywalna.

Jestem zwolenniczką tego, że dziecko powinno się uczyć poprzez sytuacje naturalne, zabawę. Ponadto terapeuta powinien podążać za potrzebami swojego pacjenta. Bardzo często jako logopeda pracuję z dziećmi, które nie mówią, nie potrafią się porozumiewać. Niezwykle istotne jest to, by wytłumaczyć rodzicom, że mowa nie jest najważniejsza, najważniejsza jest komunikacja. Tym bardziej, że wiele dzieci z autyzmem może wcale nie opanować mowy werbalnej.
Dowiedz się, dlaczego mowa wcale nie jest najważniejsza

Rodzaje terapii wykorzystywane w pracy z dzieckiem z autyzmem:

Metoda behawioralna. Celem jest kształtowanie u dziecka takich zachowań, które pomogą mu niezależnie funkcjonować w społeczeństwie. Stosowane są techniki wzmacniające pozytywne zachowania i rozwijające nowe umiejętności. Terapia obejmuje: rozwój mowy czynnej i biernej, budowanie zdań, rozwój społeczny, naukę zabawy, rozwijanie umiejętności szkolnych, czynności samoobsługowych.

Metoda dobrego startu. Celem tej metody jest rozwijanie funkcji językowych, wzrokowych, słuchowych i motorycznych, a także kształtowanie orientacji w przestrzeni i w schemacie własnego ciała oraz lateralizacji. Wykorzystuje się wiersze, piosenki, ćwiczenia ruchowe.

Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Ruch ma być narzędziem wspomagającym rozwój młodego człowieka oraz wspomagającym terapię zaburzeń jego rozwoju. Ćwiczenia w założeniu mają zaspokajać naturalne potrzeby dziecka, m.in. kontakty z bliskimi. Dzięki tej metodzie dziecko uczy się schematu własnego ciała, orientacji w przestrzeni nawiązywania relacji społecznych.

Metoda interwencji rozwojowej Greenspana. Metoda kładzie nacisk na budowanie relacji z bliskimi. W terapii ważna jest współpraca z rodzicami, ponieważ ich głównym zadaniem jest podążanie za dzieckiem, za jego zainteresowaniami. Takie podejście ma sprzyjać poprawie funkcjonowania emocjonalnego, społecznego oraz intelektualnego.

Model TEACCH: To przykład holistycznego podejścia. Podstawą jest zindywidualizowany program dostosowany do potrzeb konkretnej osoby. Metoda ta ma rozwijać zdolności dzieci z autyzmem, ale zakłada również akceptację ich trudności. Ważne jest odpowiednie zorganizowanie środowiska, w którym odbywa się terapia czy też edukacja, należy zapewnić osobom z autyzmem możliwość przewidywania zdarzeń, co znacznie zmniejsza ich lęk. W terapii wykorzystuje się głównie materiał wizualny.

Terapia integracji sensorycznej.

Diety

Dogoterapia, muzykoterpia, hipoterapia

AAC - W terapii dzieci wykorzystuje się komunikacje wspomagającą i alternatywną, czyli AAC (Augmentative and Alternative Communication): system gestów, systemy obrazkowe, piktogramy Są to działania, których celem jest pomoc w porozumiewaniu się osób, które mają problem z mową i/lub komunikacją.

Artykuły logopedyczne

Diagnoza autyzmu. Na czym polega, gdzie można zdiagnozować

05 kwietnia

Diagnoza autyzmu to nie zamyka się w gabinecie jednego specjalisty i obserwacji kilku objawów. Rodzice często pytają mnie podczas pierwszej wizyty, czy moje dziecko ma autyzm. Nigdy nie odpowiem na takie pytanie. Mogę stwierdzić, że występuje pewna grupa cech charakterystycznych dla tego zaburzenia, ale sam logopeda autyzmu zdiagnozować nie może. Konieczna jest wizyta w specjalistycznych ośrodkach, gdzie kilku specjalistów: logopeda, psycholog, psychiatra dokładnie zbadają dziecko i na tej podstawie będzie można wyciągnąć wnioski.

Jednym z narzędzi do diagnozy autyzmu jest opracowany przez Barona-Cohena i jego współpracowników test CHAT – Checklist for Autism in Toddlers. Wykorzystywany jest we wczesnej diagnozie autyzmu. Jego Koncepcja została oparta na teorii umysłu. Kwestionariusz składa się z dwóch części, pierwsza to wywiad z rodzicami, druga zaś wymaga obserwacji dziecka. W opracowaniu testu autorzy wykorzystali objawy, które mogą umożliwić wczesne wykrycie pewnych cech wśród dzieci zagrożonych autyzmem, do najważniejszych należą: zabawa symboliczna, współdzielenie uwagi. Test doczekał się kilku wersji wykorzystywanych przez specjalistów.

Przeczytaj koniecznie- pierwsze sygnały, które mogą wskazywać na zaburzenia ze spektrum autyzmu

Wieloletnie badania i doświadczenie Fundacji Synapsis zaowocowały opracowaniem koncepcji ogólnopolskiego programu wczesnego wykrywania autyzmu Badabada. Początkowo Fundacja diagnozowała dzieci od ok. 4 r.ż., a obecnie wystawia wydaje opinie u dzieci poniżej 2 r.ż. Fundacja Synapsis pomaga dzieciom i dorosłym z autyzmem oraz ich rodzinom. Jej celem jest również wypracowywanie systemowych rozwiązań, które poprawiają jakość życia osób z ASD.

Pierwszy poziom działania. Model badań przesiewowych programu Badabada rozpoczyna się od możliwości wypełnienia przez wszystkich rodziców mających dostęp do internetu kwestionariusza M-CHAT-R/F on-line. Kwestionariusz przeznaczony jest do badania dzieci w wieku od 16 do 30 miesiąca życia. zawiera 20 pytań dotyczących różnych zachowań i umiejętności dziecka. Po wypełnieniu go i rodzic od razu dostaje wynik z informacją o ryzyku wystąpienia zaburzeń ze spektrum autyzm i wskazówkami, jakie dalsze działania powinien podjąć.

Drugi poziom działania to bezpośrednie badania przesiewowe prowadzone przez przeszkolone osoby z wykorzystaniem narzędzia SACS-R. Badaniem mogą być objęte dzieci, które ukończyły 7 miesiąc życia. Polega ono na obserwacji dziecka i przeprowadzeniu z nim kilku prostych prób dotyczących codziennego działania. Narzędzie umożliwia wykrycie nieprawidłowości w rozwoju dziecka w zakresie społecznego komunikowania się oraz relacji społecznych. W przypadku stwierdzenia nietypowych zachowań, opiekunowie otrzymują pisemną informację o kolejnych krokach, jakie powinni podjąć.

Trzeci poziom działania to konsultacje i diagnostyka specjalistyczna, pilotażowo w wybranych placówkach, a docelowo, w różnych placówkach w Polsce. Fundacji zależy, by tego typu działania były prowadzone w placówkach finansowanych przez samorząd lub prowadzących działalność w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. Tego typu opieka byłaby dla dzieci bezpłatna. Czwarty poziom to odpowiednie działania wspomagające rozwój dziecka i wspierające rodziny. Fundacja planuje do końca 2020 udostępnić usługi związane z wczesnym wykrywaniem i wspomaganiem rozwoju każdemu dziecku będącemu w grupie ryzyka wystąpienia autyzmu.

Diagnoza ma przede wszystkim szczegółowo określić zaburzenia w poszczególnych obszarach funkcjonowania dziecka, natomiast terapia musi być indywidualnie dopasowana, niemalże uszyta na miarę potrzeb osób z autyzmem. Każde dziecko bowiem funkcjonuje nieco inaczej. Zazwyczaj potrzebne są oddziaływania kilku specjalistów: psychiatrów, neurologów, psychologów, terapeutów integracji sensorycznej i logopedów. Powinna być stała współpraca pomiędzy terapeutami i lekarzami, którzy zajmują się dzieckiem. Metody terapii są bardzo różne, to co bywa skuteczne dla jednego dziecka może okazać się nieskuteczne dla innego. Często się zdarza, że forma czy metody terapii są kilkakrotnie zmieniane w trakcie edukacji dziecka. Ma to związek zarówno z faktem, iż dana metoda może się nie sprawdzać w przypadku konkretnego dziecka, ale także z tym, że może się zmienić funkcjonowanie dziecka i należy te czynniki brać pod uwagę.

Przydatne linki:

Tu można wypełnić kwestionariusz w ramach programu Badabada

Tu można znaleźć więcej informacji na temat autyzmu

Diagnoza w Radomiu odbywa się w kilku miejscach. Rodzice najczęściej polecają poniższe ośrodki:

Karuzela - tu zdiagnozujesz dziecko w Radomiu.

Poradnia przy ul. Lipskiej 2

Artykuły logopedyczne

Sygnały, które mogą wskazywać na autyzm lub zaburzenia ze spektrum

04 kwietnia

Obecne badania wykazują, że już u dzieci przed 1 r.ż. można wskazać wczesne objawy autyzmu. Specjaliści dążą do tego, by jak najwcześniej określać cechy autyzmu. Trudność wczesnego diagnozowania autyzmu wynika przede wszystkim z faktu, że pierwsze objawy bywają dyskretne i trudne do zauważenia. Rodziców zazwyczaj na początku zaczyna niepokoić brak rozwoju mowy u dzieci przedszkolnych.

Diagnozie poddawani są również nastolatkowie, ponieważ w tym wieku bardziej zauważalne mogą stać się problemy w kontaktach społecznych. Jeden z moich pacjentów dopiero w wieku 12 lat otrzymał diagnozę zespołu Aspergera.

Wczesne wykrycie symptomów, które mogą wskazywać na autyzm u dziecka, pozwala na przeprowadzenie dokładnej diagnozy a następnie na rozpoczęcie jak najwcześniej właściwej terapii.

Poniżej przedstawię niepokojące symptomy w rozwoju dziecka. Nie należy ich jednak traktować jako jedyny pewny wyznacznik. Oznacza to, że dziecko może mieć część z tych objawów lub wiele z nich, które wcale nie muszą oznaczać autyzmu, a mogą wskazywać na inne zaburzenia w rozwoju (często pierwsze objawy charakterystyczne dla autyzmu, charakterystyczne są również w przypadku głuchoty lub niedosłyszenia).

W pierwszym półroczu życia dziecka można już zauważyć następujące sygnały wskazujące na podwyższone ryzyko spektrum autyzmu (podobne sygnały można też zauważyć w wieku późniejszym, będą one wówczas bardziej widoczne i łatwiejsze do interpretacji przez rodzica) (Pisula 2015):

zaburzony kontakt wzrokowy
brak zainteresowania bodźcami społecznymi, ignorowanie ich,
krótki czas patrzenia na ludzi (badania dowodzą, że dzieci z autyzmem chętniej patrzą na przedmioty niż na ludzi. Z badań nad obserwowaniem twarzy przez dzieci z autyzmem wynika, że najmniej uwagi poświęcają one oczom. Stąd może wynikać wiele nieprawidłowości w interpretacji emocji w wieku starszym, spojrzenie może bowiem wyrażać szereg uczuć)
brak zdolności do naprzemiennego uczestniczenia w interakcjach (tę cechę szczególnie będzie można zaobserwować w wieku późniejszym),
ograniczone zdolności inicjowania kontaktu,

8 a 10 m.ż.:

brak reakcji na własne imię,
zubożone gaworzenie lub brak gaworzenia
brak wskazywania (gest wskazywania powinien pojawić się między 8 a 12 m.ż.);

drugie półrocze pierwszego roku życia:

brak reakcji na komunikaty rodzica kierowane do dziecka,
brak domagania się, by być branym na ręce

przełom pierwszego i drugiego roku życia:

brak podążania wzrokiem za przedmiotem wskazanym na przykład przez rodzica
brak złożonych zachowań społecznych łączących spojrzenie, ekspresję mimiczną, ton głosu i gestykulację,

Pisula źródeł trudności poszczególnych wskaźników dopatruje się m.in. w zaburzeniach teorii umysłu (Pisula 2015: 117).

U dzieci z ASD obserwuje się rzadsze angażowanie się w naśladowanie głosu (gaworzenie polega właśnie na świadomym naśladowaniu głosu przez dziecko) czy ruchów (Chawarska, Volkmar 2008). Dzieci często traktują rękę rodzica jako narzędzie, czyli chwytają dłoń dorosłego, by wskazać, czego aktualnie potrzebują.

Zupełnie inaczej może wyglądać zabawa dziecka z autyzmem. W zabawie jest dużo rutyny, schematu. Dzieci mogą układać przez kilkanaście minut klocki jeden na drugim, mogą się bawić samochodami, ale zabawa ta nie będzie wcale rozbudowana, raczej schematyczna, na przykład: układanie samochodów w określonej kolejności.

Trzyletnie dzieci potrafią przypisywać różne role martwym przedmiotom, potrafią bawić się w udawanie: karmią pieska- pluszaczka kamyczkami, które służą za karmę. Dzieci z autyzmem mogą mieć problem z tego typu zabawami.
Rodzice często ubolewają nad tym, że dziecko nie chce się przytulać, co również może być symptomem autyzmu. Ale może to być także nadmierna potrzeba kontaktu. Z relacji rodziców dzieci z autyzmem można zanotować, że niektóre dzieci z tym zaburzeniem bardzo chętnie się przytulają, lubią mocne uściski, potrafią się również tak przytulać do zupełnie obcych osób.

W kolejnym poście podpowiem, co należy zrobić, gdy zauważymy u dziecka niepokojące symptomy.

Literatura:

1. Chawarska K. Volkmar R, Autyzm u niemowląt, [w]: Medycyna Praktyczna – Psychiatria 4/2009. tłum. Miernik-Jaeschke, s. 69-71.

2. Pisula E., Od badań mózgu do praktyki psychologicznej. Autyzm, Sopot 2015

3. Pisula E., Autyzm. Przyczyny, symptomy, terapia, Gdańsk 2014

Ozdoba do wózka lub nad łóżeczko

Książeczka dla niemowląt. Zrób sam!

Obraz osób z zespołem Aspergera

Terapia dziecka z autyzmem. Przede wszystkim pełne dopasowanie

Diagnoza autyzmu. Na czym polega, gdzie można zdiagnozować

Sygnały, które mogą wskazywać na autyzm lub zaburzenia ze spektrum

O mnie

ZAJĘCIA

Facebook

Polecane blogi

Popular Posts

Etykiety

Archiwum bloga