Trzylatki najczęściej trafiają do logopedy, kiedy rodzice zaniepokojeni są ich rozwojem mowy. Dziecko trzyletnie w normie rozwojowej powinno posługiwać się mową dość sprawnie i powinno być rozumiane nie tylko przez najbliższych, ale również przez obcych. 

Jak rozwija się mowa trzylatka

Trzyletnie dzieci posługują się już zdaniami. Niekiedy rodzic sam jest zaskoczony, jak jego trzylatek potrafi opowiadać. Tak, tak… trzyletnie dzieci są zdolne do budowania niesamowitych historii. Potrafią już opowiedzieć, co działo się w przedszkolu. Pod koniec tego okresu budują zdania podrzędnie złożone. Adekwatnie odpowiadają na proste pytania otwarte dotyczące codziennych spraw.  Dziecko posługuje się już kategoriami gramatycznymi, zaczyna poprawnie odmieniać rzeczowniki, choć oczywiście zdarzają się jeszcze błędy. Kształtowanie systemu językowego będzie trwało jeszcze kilka lat. Wymawia wszystkie samogłoski oprócz nosowych. Większość dzieci nie wymawia jeszcze głosek szeleszczących <sz>, <ż>, <cz>, <dż>., ani <r>. Może zmiękczać głoski syczące.

Jeśli dziecko wymawia jakiekolwiek głoski niewłaściwie, np. z językiem między zębami, wówczas jest to błąd na każdym etapie kształtowania systemu językowego. Należy to skonsultować ze specjalistą.

Poniżej przedstawię  opis rozwoju systemu słownikowego i semantycznego u dzieci wg Marii Zarębiny.

Migdały

Bardzo często w tym czasie ujawniają się problemy z migdałami. Jeśli dziecko przez większość dnia ma otwartą buzię, łapie infekcje górnych dróg oddechowych, chrapie w nocy, śpi z otwartą buzią, możemy podejrzewać, że przyczyną są problemy natury laryngologicznej. Warto wówczas wybrać się na wizytę do lekarza, by skontrolował migdały i zobaczył, czy nie jest przerośnięty trzeci migdał. Przy okazji zaleca się wykonanie badania słuchu.

Zabawa

Trzyletnie dzieci już coraz dłużej się bawią. Potrafią bawić się w udawanie, np. udają, że kamienie to pączki. Przypisują role, np. Jaś jest lekarzem, a Ola pacjentem. Trzyletnie dzieci rozwijają zabawy tematyczne.

Jedzenie a mowa

Trzylatek umie już samodzielnie jeść. Powinien również jeść wszystkie konsystencje. Jeśli trzylatek nie akceptuje wszystkich konsystencji, bardzo „wybrzydza” przy jedzeniu, nie je wielu produktów, wówczas taki stan rzeczy może mieć bardziej złożone przyczyny. Problemy z jedzeniem mogą świadczyć o nadwrażliwości jamy ustnej, wybiórczości pokarmowej, co może mieć swoje źródło w problemach integracji sensorycznej. Jedzenie ćwiczy narządy artykulacyjne. Dziecko, które nie potrafi żuć i/lub prawidłowo połykać, w większości przypadków ma problemy z wymową.

W tym okresie następują wzrok sprawności komunikacyjnych i społecznych. Dziecko na placu zabaw potrafi nawiązywać nowe znajomości i coraz lepiej dogaduje się z rówieśnikami. Dziecko zaczyna rozumieć reguły i zasady społeczne.

Sprawdź, czy możesz być spokojny/ spokojna o rozwój mowy swojej pociechy

Jeśli przynajmniej na trzy z tych pytań odpowiedziałaś/odpowiedziałeś twierdząco, skonsultuj się ze specjalistą:

- moje dziecko mówi bardzo mało, zaledwie kilkanaście słów;

- nikt nie rozumie mojego dziecka, poza najbliższymi;

- moje dziecko nie buduje zdań;

- moje dziecko nie potrafi zadawać pytań;

- moje dziecko nie potrafi opowiadać;

- moje dziecko ma cały czas otwartą buzię;

- moje dziecko śpi z otwartą buzią;

- moje dziecko chrapie w nocy;

- moje dziecko nie nawiązuje kontaktu wzrokowego;

- moje dziecko nie potrafi utrzymać kontaktu wzrokowego;

- moje dziecko nie rozumie poleceń typu: podaj buty, które są na stole;

- moje dziecko nie potrafi wskazać części ciała, nie odpowiada na pytanie: pokaż, gdzie masz nosek itp.;

- moje dziecko często ma katar;

- moje dziecko nie chce jeść różnych konsystencji pokarmów;

- moje dziecko nie je wielu produktów spożywczych, bardzo wybrzydza;

- moje dziecko nie lubi głośniejszych dźwięków, np. dźwięku suszarki, odkurzacza, zawsze się złości i zatyka uszy;

- moje dziecko ma smoczek;

- moje dziecko pije z butelki ze smoczkiem;

- moje dziecko nie potrafi bawić się w udawanie.

Jakie książki dla trzylatka: